Các xét nghiệm sàng lọc ung thư là một phương pháp quan trọng để phát hiện sớm ung thư. Những xét nghiệm này giúp phát hiện các dấu hiệu của ung thư trước khi các triệu chứng xuất hiện, giúp tăng cơ hội điều trị và cải thiện dự đoán về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các xét nghiệm sàng lọc ung thư phổ biến nhất và tại sao chúng lại quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta.
Các xét nghiệm sàng lọc ung thư là các phương pháp giúp phát hiện sớm các khối u trước khi chúng phát triển thành ung thư. Việc phát hiện sớm ung thư giúp tăng khả năng chữa trị và cải thiện dự đoán của bệnh. Dưới đây là một số xét nghiệm sàng lọc ung thư phổ biến cho các loại ung thư khác nhau.
Ung thư vú
Xem thêm : Viêm phụ khoa là gì? Cách chữa viêm nhiễm phụ khoa
Ung thư vú là một trong những loại ung thư phổ biến và nguy hiểm. Để phát hiện sớm ung thư vú, các phương pháp tầm soát ung thư vú được sử dụng. Trong đó, xét nghiệm máu và xét nghiệm gen ung thư vú là hai phương pháp sàng lọc ung thư vú phổ biến nhất. Việc sàng lọc ung thư vú thường bao gồm:
- Xét nghiệm gen ung thư vú: Xét nghiệm gen ung thư vú là phương pháp sàng lọc ung thư vú thông qua việc lấy máu để kiểm tra phân tích sự đột biến ở trong hai gen nhạy cảm BRCA1 và BRCA2. Gen BRCA1 và BRCA2 là hai gen nhạy cảm với ung thư vú, khi có đột biến ở hai gen này sẽ tăng nguy cơ mắc ung thư vú. Xét nghiệm gen ung thư vú được khuyến cáo cho những người có tiền sử gia đình mắc ung thư vú hoặc có nguy cơ cao mắc ung thư vú.
- Xét nghiệm máu sàng lọc ung thư vú: Xét nghiệm máu sàng lọc ung thư vú là phương pháp sàng lọc ung thư vú thông qua việc kiểm tra các chỉ số máu như CA 15-3, CA 27-29, HER2, CEA… để phát hiện sớm ung thư vú. Tuy nhiên, xét nghiệm máu chỉ giúp sàng lọc ung thư vú, các phương pháp còn lại sẽ được sử dụng để chẩn đoán căn bệnh trên.
- Các phương pháp khác để tầm soát ung thư vú: Ngoài xét nghiệm gen và xét nghiệm máu, còn có các phương pháp khác để tầm soát ung thư vú như siêu âm vú, chụp nhũ ảnh (chụp X-quang tuyến vú), và khám vú. Các phương pháp này sẽ giúp phát hiện sớm ung thư vú và đánh giá chính xác tình trạng của tuyến vú.
Ung thư đại trực tràng
Việc sàng lọc ung thư đại trực tràng là rất quan trọng để phát hiện bệnh sớm và tăng cơ hội chữa trị. Dưới đây là những phương pháp xét nghiệm sàng lọc ung thư đại trực tràng:
- Khám và khai thác tiền sử: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh tật và yếu tố nguy cơ để đánh giá nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Nếu có nguy cơ cao, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm khác để phát hiện bệnh sớm.
- Xét nghiệm phân: Xét nghiệm phân có thể phát hiện các dấu hiệu của ung thư đại trực tràng, chẳng hạn như máu trong phân. Xét nghiệm phân có thể được thực hiện một lần mỗi năm.
- Siêu âm đại trực tràng: Siêu âm đại trực tràng là một phương pháp hình ảnh không xâm lấn để xem xét đại trực tràng. Nó có thể phát hiện các khối u hoặc khối u tiềm ẩn.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể phát hiện các chất báo hiệu của ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, xét nghiệm máu không phải là phương pháp chẩn đoán chính xác và chỉ được sử dụng để sàng lọc.
- Khám nội soi đại trực tràng: Khám nội soi đại trực tràng là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để phát hiện ung thư đại trực tràng. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ sử dụng một ống mềm có đầu camera để xem xét đại trực tràng và lấy mẫu tế bào để kiểm tra.
Ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung là một loại ung thư phổ biến ở phụ nữ. Các phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung bao gồm:
- Xét nghiệm Pap, một phương pháp sử dụng một mẫu tế bào từ cổ tử cung để phát hiện các tế bào bất thường.
- Xét nghiệm HPV, một phương pháp sử dụng một mẫu tế bào từ cổ tử cung để phát hiện virus HPV, một trong những nguyên nhân chính của ung thư cổ tử cung.
Ung thư phổi
Ung thư phổi là một loại ung thư phổ biến và nguy hiểm. Các phương pháp sàng lọc ung thư phổi bao gồm:
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể phát hiện ra ung thư trước khi có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, xét nghiệm máu không phải là phương pháp chẩn đoán chính xác và chỉ có giá trị hỗ trợ trong sàng lọc ung thư phổi.
- Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh: Các phương pháp chụp hình như X-quang, CT scan, MRI, PET-CT có thể giúp phát hiện khối u phổi và xác định kích thước, vị trí của khối u. Đặc biệt, phương pháp MRI có độ an toàn cao, kết quả được tối ưu và bạn không phải lo lắng về rủi ro khi thực hiện.
- Xét nghiệm dịch phổi: Xét nghiệm dịch phổi có thể giúp xác định tế bào ung thư có xuất hiện trong dịch phổi hay không.
- Xét nghiệm kháng thể: Xét nghiệm kháng thể có thể giúp phát hiện kháng thể có ở tế bào tuyến của nhiều tạng, trong đó bao gồm cơ quan phổi.
- Xét nghiệm ProGRP: Xét nghiệm này có độ nhạy cao hơn so với phương pháp xét nghiệm NSE và có thể giúp phân biệt ung thư phổi tế bào nhỏ với các loại ung thư phổi khác.
Ung thư tiền liệt tuyến
Ung thư tiền liệt tuyến là một loại ung thư phổ biến ở nam giới. Sàng lọc ung thư tiền tuyến liệt là một phương pháp quan trọng để phát hiện bệnh sớm, giúp tăng khả năng chữa trị và cải thiện dự đoán lâm sàng. Dưới đây là những thông tin cơ bản về xét nghiệm sàng lọc ung thư tiền tuyến liệt:
- Xét nghiệm PSA (Prostate-Specific Antigen) trong máu là xét nghiệm chính được dùng để sàng lọc ung thư tiền tuyến liệt. PSA là một kháng nguyên được tiết ra nhờ các tế bào biểu mô của tuyến tiền liệt, có khối lượng phân tử từ 30.000 – 100.000 Dalton. Khi tuyến tiền liệt bị bệnh, nồng độ PSA trong máu sẽ tăng lên. Tuy nhiên, PSA cũng có thể tăng lên do các nguyên nhân khác như viêm tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt, tiểu đường, sử dụng thuốc giảm đau, thuốc làm giảm cholesterol, và các hoạt động tình dục trước khi xét nghiệm.
- Ngoài xét nghiệm PSA, một số bệnh nhân còn được khám trực tràng để phát hiện các khối u bất thường. Chụp cắt lớp vi tính trực tràng (MRI-TRUS fusion biopsy) cũng là một phương pháp mới được sử dụng để phát hiện ung thư tiền tuyến liệt.
- Nguyên tắc sàng lọc ung thư tiền tuyến liệt là kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Ngoài xét nghiệm PSA và khám trực tràng, siêu âm nội trực tràng (TRUS) và chụp cắt lớp vi tính (CT) cũng được sử dụng để đánh giá tình trạng tuyến tiền liệt và phát hiện các khối u bất thường.
- Tầm soát ung thư tiền tuyến liệt nên được thực hiện định kỳ đối với nam giới trên 50 tuổi hoặc những người có yếu tố nguy cơ cao như có người thân trong gia đình mắc bệnh. Tuy nhiên, việc tầm soát ung thư tiền tuyến liệt cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, bởi vì xét nghiệm PSA có thể dẫn đến các kết quả giả mạo và gây lo lắng không cần thiết cho bệnh nhân.
Nguồn: https://nilp.vn
Danh mục: Sức Khỏe
