Tổn thương thần kinh do hóa trị (CIPN) là một tình trạng tổn thương thần kinh thường gặp ở những người đang điều trị bằng hóa trị. CIPN có thể gây ra các triệu chứng như đau, tê liệt, giảm cảm giác và khó khăn trong việc di chuyển. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và làm giảm hiệu quả điều trị ung thư.
Tổn thương thần kinh do hóa trị là gì?
CIPN là một tình trạng tổn thương thần kinh do sự tác động của hóa trị. Các loại hóa trị thường gây ra CIPN bao gồm các loại thuốc chống ung thư, thuốc kháng sinh và thuốc chống viêm. Các loại thuốc này có thể gây ra tổn thương cho các sợi thần kinh và các tế bào thần kinh, dẫn đến các triệu chứng của CIPN.
CIPN có thể ngăn ngừa được không?
Hiện tại, không có cách nào để ngăn ngừa hoàn toàn CIPN. Tuy nhiên, có một số phương pháp khác giúp cải thiện triệu chứng của CIPN. Các phương pháp này bao gồm tập thể dục, chăm sóc đôi chân, và các phương pháp giảm đau như thuốc giảm đau và liệu pháp vật lý trị liệu.
Một số phương pháp khác giúp cải thiện triệu chứng
Ngoài các phương pháp đã đề cập ở trên, còn có một số phương pháp khác giúp cải thiện triệu chứng của CIPN. Các phương pháp này bao gồm:
Xem thêm : Mang thai tuần 17: Những điều cần biết
Dưới đây là một số phương pháp đáng xem xét:
- Vận động và tập thể dục: Vận động và tập thể dục có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm triệu chứng tổn thương thần kinh. Đi bộ, bơi lội, yoga và các bài tập nhẹ nhàng khác có thể giúp tăng cường sự linh hoạt và giảm đau.
- Kỹ thuật thư giãn: Các kỹ thuật thư giãn như massage, yoga, và hướng dẫn thở sâu có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện sự lưu thông máu, từ đó giảm triệu chứng tổn thương thần kinh.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Một chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối có thể giúp tăng cường sức khỏe chung và giảm triệu chứng tổn thương thần kinh. Hạn chế tiêu thụ các chất kích thích như cafein và rượu, và tăng cường việc ăn các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và chất béo không bão hòa.
- Sử dụng phương pháp giảm đau không dùng thuốc: Các phương pháp như acupuncture, liệu pháp nhiệt, và liệu pháp điện có thể giúp giảm đau và tăng cường sự thư giãn.
- Hỗ trợ tâm lý: Tổn thương do hóa trị thần kinh có thể gây ra stress và tác động tiêu cực đến tâm lý. Hỗ trợ tâm lý như tâm lý học, tư vấn và các phương pháp giảm căng thẳng như thiền và yoga có thể giúp cải thiện tâm trạng và giảm triệu chứng.
- Sử dụng thuốc: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng thuốc để giảm triệu chứng tổn thương thần kinh. Các loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật và thuốc giảm đau có thể được sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ.
Điều trị y tế cho tổn thương thần kinh
Điều trị y tế cho CIPN tùy thuộc vào mức độ và loại tổn thương thần kinh. Điều trị có thể bao gồm sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật và thuốc kháng viêm. Ngoài ra, các liệu pháp vật lý trị liệu như vật lý trị liệu, điện xung và xoa bóp cũng có thể được sử dụng để giảm triệu chứng của CIPN.
Những loại thuốc hóa trị gây ra CIPN?
Các loại thuốc hóa trị thường gây ra CIPN bao gồm:
- Thuốc chống ung thư như paclitaxel, docetaxel, vincristine và cisplatin.
- Thuốc kháng sinh như metronidazole và isoniazid.
- Thuốc chống viêm như thalidomide và lenalidomide.
Biểu hiện
Biểu hiện của tổn thương do thần kinh hóa trị có thể khác nhau tùy thuộc vào loại hóa chất sử dụng, liều lượng, thời gian sử dụng và cơ địa của mỗi người.Dưới đây là một số biểu hiện phổ biến của tổn thương do thần kinh hóa trị:
- Đau: Đau thần kinh là một biểu hiện phổ biến nhất của tổn thương do thần kinh hóa trị. Đau có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, nhưng thường tập trung ở các vùng nhạy cảm như tay, chân, ngón tay, ngón chân, hoặc khu vực mặt.
- Di chứng về cảm giác: Tổn thương do thần kinh hóa trị có thể gây ra các vấn đề về cảm giác như tê, nhức, cảm giác kim châm, hoặc cảm giác lạnh.
- Giảm sức mạnh và khó khăn vận động: Tổn thương do thần kinh hóa trị có thể làm suy yếu sức mạnh cơ và gây khó khăn trong việc vận động. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc đi lại, cầm nắm đồ vật, hoặc thực hiện các hoạt động hàng ngày.
- Rối loạn cảm xúc và giảm chất lượng cuộc sống: Tổn thương do thần kinh hóa trị có thể gây ra rối loạn cảm xúc như lo âu, trầm cảm, căng thẳng, hay khó chịu. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tạo ra khó khăn trong việc tham gia vào các hoạt động xã hội.
- Rối loạn giấc ngủ: Một số người bị tổn thương do thần kinh hóa trị có thể gặp khó khăn trong việc ngủ, gồm cả khó ngủ và giấc ngủ không đủ chất lượng.
Chẩn đoán như thế nào?
Tổn thương do thần kinh hóa trị là một tình trạng mà các tác động từ liệu pháp hóa trị gây ra tổn thương cho hệ thần kinh. Để chẩn đoán tổn thương do thần kinh hóa trị, các bước sau đây thường được thực hiện:
- Tiến sĩ lịch sử bệnh: Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về lịch sử bệnh của bệnh nhân, bao gồm các liệu pháp hóa trị trước đó, loại thuốc được sử dụng, liều lượng và thời gian sử dụng.
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành một cuộc khám lâm sàng kỹ lưỡng để xác định các triệu chứng và dấu hiệu của tổn thương thần kinh. Điều này có thể bao gồm kiểm tra chức năng thần kinh, kiểm tra cảm giác, sự cử động và các xét nghiệm khác như điện tâm đồ (EMG) hoặc xét nghiệm dẫn truyền thần kinh.
- Đánh giá tác động của liệu pháp hóa trị: Bác sĩ sẽ xem xét liệu pháp hóa trị mà bệnh nhân đã nhận và xác định mối liên quan giữa các tác động của liệu pháp và tổn thương thần kinh. Điều này có thể bao gồm việc xem xét loại thuốc, liều lượng, thời gian sử dụng và các yếu tố khác có thể gây ra tổn thương thần kinh.
- Loại trừ các nguyên nhân khác: Bác sĩ cũng sẽ loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra tổn thương thần kinh, chẳng hạn như bệnh thần kinh tự miễn, bệnh lý thần kinh khác hoặc các yếu tố khác không liên quan đến liệu pháp hóa trị.
Dựa trên kết quả của các bước trên, bác sĩ sẽ đưa ra một chẩn đoán về tổn thương do thần kinh hóa trị. Chẩn đoán này có thể được xác nhận bằng các xét nghiệm bổ sung hoặc tham khảo ý kiến của các chuyên gia khác như bác sĩ thần kinh hoặc bác sĩ chuyên khoa về bệnh lý thần kinh.
Câu hỏi thường gặp
CIPN có thể chữa khỏi hoàn toàn không?
Hiện tại, không có cách nào để chữa khỏi hoàn toàn CIPN. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị và giảm triệu chứng có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
CIPN có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân như thế nào?CIPN có thể gây ra các triệu chứng như đau, tê liệt và khó khăn trong việc di chuyển, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và làm giảm hiệu quả điều trị ung thư.
Nguồn: https://nilp.vn
Danh mục: Sức Khỏe
