Trong y học, việc điều trị vàng da do tăng bilirubin trực tiếp ở trẻ sơ sinh là một vấn đề cấp bách và đòi hỏi sự can thiệp kịp thời và hiệu quả. Vàng da là một triệu chứng thường gặp ở trẻ sơ sinh, và khi không được điều trị đúng cách, có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe của trẻ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về điều trị vàng da do tăng bilirubin trực tiếp ở trẻ sơ sinh, bao gồm nguyên nhân gây ra và các phương pháp điều trị hiệu quả.
Vàng da do tăng bilirubin trực tiếp là gì?
Vàng da do tăng bilirubin trực tiếp là một trạng thái trong đó nồng độ bilirubin trực tiếp trong máu tăng lên. Bilirubin là một chất phân giải của hồng cầu cũ, được sản xuất trong gan và tiết ra qua mật. Khi nồng độ bilirubin trực tiếp tăng cao, nó sẽ gây ra sự thay đổi màu sắc của da và các mô màu khác, dẫn đến hiện tượng vàng da.
Nguyên nhân gây vàng da do tăng bilirubin trực tiếp
Các nguyên nhân tại tế bào gan
- Tăng sản xuất bilirubin không liên hợp.
- Giảm hấp thu bilirubin ở gan.
- Giảm liên hợp bilirubin.
- Sự suy giảm chức năng của tế bào gan (rối loạn chức năng tế bào gan).
- Làm chậm sự bài tiết mật từ gan (ứ mật trong gan).
- Tắc nghẽn của mật ngoài gan (ứ mật ngoài gan).
- Hội chứng Gilbert, một rối loạn chuyển hóa di truyền hoặc bẩm sinh có thể gây tăng bilirubin máu không liên hợp hoặc liên hợp.
Các nguyên nhân do tắc nghẽn đường mật
- Teo đường mật ngoài gan: Tắc nghẽn đường mật ngoài gan có thể gây ra sự tăng bilirubin trong máu.
- Viêm gan sơ sinh tự phát: Một trong những nguyên nhân gây vàng da ở trẻ sơ sinh là viêm gan sơ sinh tự phát, cũng có thể dẫn đến tăng bilirubin.
- Viêm gan do nhiễm trùng: Viêm gan do nhiễm trùng cũng có thể gây tăng bilirubin trong máu.
- Thiếu 1-antitrypsin: Rối loạn genetictiếp theo có thể gây tăng bilirubin trong máu.
Các nguyên nhân thường gặp theo thứ tự
- Gan của trẻ sơ sinh chưa hoạt động hiệu quả để chuyển hóa bilirubin thành dạng dễ dàng bài tiết ra ngoài cơ thể.
- Tắc nghẽn đường mật hoặc gan không có khả năng bài tiết mật.
- Nhiễm trùng huyết từ bào thai.
- Các bệnh lý về gan mật như viêm gan, ung thư gan, tổn thương gan do rượu, tự miễn gan, viêm mật.
- Sử dụng thuốc có tác dụng độc hại đến gan.
- Sinh non hoặc trẻ sơ sinh bị suy dinh dưỡng.
Biểu hiện lâm sàng
Để xác định vàng da do tăng bilirubin trực tiếp ở trẻ sơ sinh, các bác sĩ thường sử dụng các phương pháp sau:
Bệnh sử
- Vàng da: Là triệu chứng chính của bệnh và thường xuất hiện trên khu vực kết thúc của các chi, trên mặt, mắt và niêm mạc.
- Nước tiểu sẫm màu: Tăng bilirubin máu có thể làm cho nước tiểu sẫm màu trước khi vàng da có thể biểu hiện.
- Vàng mắt: Khi nồng độ bilirubin trong máu tăng cao, trẻ sơ sinh có thể bị nhuốm màu vàng ở kết mạc mắt.
- Mệt mỏi, khó chịu, buồn nôn, nôn mửa: Đây là các triệu chứng khác có thể xuất hiện khi tăng bilirubin máu.
- Đau bụng: Đau bụng có thể xuất hiện khi tăng bilirubin máu gây ra viêm gan hoặc viêm mật.
Khám lâm sàng
- Vàng da do tăng bilirubin trực tiếp là một triệu chứng của rối loạn về hệ gan và mật.
- Các triệu chứng của vàng da bao gồm khởi phát và thời gian vàng da, và tăng bilirubin máu có thể làm cho nước tiểu sẫm màu trước khi vàng da có thể biểu hiện.
- Tăng bilirubin máu có thể tăng chủ yếu bilirubin không liên hợp hoặc bilirubin liên hợp.
- Tăng bilirubin máu không liên hợp thường gây ra bởi tăng sản xuất, giảm hấp thu ở gan, giảm liên hợp.
- Tăng bilirubin máu liên hợp thường gây ra bởi sự suy giảm chức năng của tế bào gan, làm chậm sự bài tiết mật từ gan, tắc nghẽn của mật ngoài gan.
- Vàng da nhân là tổn thương não do sự lắng đọng bilirubin không liên hợp trong các hạch đáy và nhân của thân não, do tăng bilirubin máu cấp tính hoặc mãn tính.
- Chỉ có tăng bilirubin máu không liên hợp có thể gây ra vàng da nhân.
Cận lâm sàng
Xem thêm : Thế nào là khởi phát chuyển dạ?
Cận lâm sàng bao gồm các xét nghiệm máu và xét nghiệm chức năng gan để đánh giá nồng độ bilirubin trực tiếp và xác định nguyên nhân gây ra vàng da.
Điều trị
Điều trị vàng da do tăng bilirubin trực tiếp ở trẻ sơ sinh bao gồm các phương pháp sau:
Nguyên tắc điều trị
- Điều trị nguyên nhân gốc: Nếu vàng da do tăng bilirubin trực tiếp là do bệnh gan mật, cần phải điều trị bệnh gan mật đồng thời để giảm bilirubin trong máu. Các phương pháp điều trị bao gồm thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau, thủ thuật ERCP, xạ trị hoặc hóa trị, đặt stent dưới hướng dẫn X-quang hoặc nội soi để làm giảm chứng vàng da tắc mật.
- Điều trị giảm triệu chứng: Để giảm triệu chứng vàng da, có thể sử dụng cholestyramine 2 đến 8 g uống 2 lần/ngày để giảm ngứa.
Điều trị đặc hiệu theo nguyên nhân
- Điều trị ngoại khoa: Trường hợp vàng da, gan to, phân nước tiểu vàng thẫm, có nhiễm khuẩn, là biểu hiện của viêm gan thì sẽ được điều trị đặc hiệu.
- Điều trị nguyên nhân: Điều trị nguyên nhân gây vàng da do tăng bilirubin trực tiếp là một phần quan trọng trong quá trình điều trị. Các nguyên nhân chính gây vàng da bao gồm nguyên nhân ngoài gan và trong gan.
- Điều trị biến chứng: Điều trị các biến chứng có thể xảy ra do vàng da do tăng bilirubin trực tiếp là một phần quan trọng trong quá trình điều trị. Các biến chứng có thể bao gồm viêm gan, rối loạn chuyển hóa di truyền và teo đường mật bẩm sinh.
Điều trị nâng đỡ
Điều trị nâng đỡ bao gồm việc duy trì sự cân bằng nước và điện giữa các bệnh nhân, cung cấp chế độ ăn phù hợp và theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe của trẻ.
Việc điều trị vàng da do tăng bilirubin trực tiếp ở trẻ sơ sinh đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ các biến chứng và đảm bảo sự phát triển bình thường của trẻ. Các phương pháp điều trị hiện đại đã được phát triển để giảm mức bilirubin trong cơ thể trẻ và giúp trẻ loại bỏ chất này một cách an toàn.
Nguồn: https://nilp.vn
Danh mục: Sức Khỏe
